Yazar	: Melda Özdemir
Türü	: Araştırma Makalesi
Baskı Yılı	: 2012
Sayı	: 69
Sayfa	: 71-85
1730    1224

Özet
El sanatlarında hammadde olarak, lif, toprak, ağaç, cam, deri v.b. gibi malzemeler kullanılmaktadır. Bunlardan deri, yüzyıllardır el sanatları çerçevesinde değerlendirilen önemli bir hammadde olmuştur. Deri işleyen el sanatları; saraçlık, yemenicilik, ciltçilik, gölge oyunu tipleri, giyim eşyaları yapımı, günlük kullanım eşyaları, hayvan koşumu takımları, kürk ve post yapımı vb. çeşitli ürünlerden oluşmaktadır. El yapımı deri ürünler eskiden Anadolu’nun pek çok yöresinde ata sanatı olarak yürütülen ve babadan oğula geçen bir zanaat dalı iken günümüzde eskisi kadar yoğun olmamakla beraber bir kaç ilde halen sürdürülmektedir. Kültürel öğeleri nesilden nesile taşıyan, geleneklerimizi yansıtan Türk deri işleri el emeğine dayalı üretimi, farklı kullanım alanları ve ülke turizmi ve ekonomisine katkıda bulunma gibi özellikleri ile önemlidir. Derinin en önemli kullanım alanlarından birisi ayakkabılardır. Geçmişte Anadolu’nun hemen her bölgesinde üretilen ve ortak yapım özellikleri gösteren el yapımı ayakkabı üretimi artık pek çok yerde makineleşmeye yenik düşmüş, ancak bir kaç ilde az sayıda zanaatkâr sayesinde sürdürülür durumdadır. Bu illerimizden biri de Karadeniz bölgesinde yer alan Tokat ilidir. İl, Karadeniz Bölgesinde Orta Karadeniz bölümünün iç kısımlarında yer alır. Kuzeyinde Samsun, kuzeydoğusunda Ordu, güneyinde Sivas, güneybatısında Yozgat, batısında Amasya ili ile çevrilidir. Bugün günlük yaşamda işlevlerini yitirdikleri için ortadan kalkan ya da işlev değiştirerek kullanımda kalan el sanatları ve ürünlerinin henüz yok olmadan belgeleme çalışmaları ile gelecek nesillere aktarılması önem kazanmaktadır. Bu çalışmada Tokat ilinde günümüzde sınırlı da olsa sürdürülen çarık üretimini incelemek ve belgelemek amaçlanmıştır. Çarık yapımında kullanılan araçgereç, üretim aşamaları ve ürün çeşitleri hakkında üreticisinden sağlanan bilgiler, fotoğraflarla desteklenerek açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler
Tokat, el sanatı, deri el sanatları, çarık

Abstract
People are dealing with their jobs to supply their needs and to get enough income. The materials such as fiber, soil, wood, glass, leather etc. are used as raw material in handcraft arts. Of all these, leather has been a significant law material in handcraft arts for centuries. Leather handles crafts consist of a variety of products such as saddlery, yemeni, bookbinding, types of shadow play, making clothing, articles of daily use, animal harness sets, fur, and post-production, etc. Hand-made leather products used in many parts of Anatolia as the art of our ancerstors carried in the Son, and the father was the branch of a craft in a few cities today are still underway, although not as intense as before. With cultural elements from generation to generation, reflecting the traditions of Turkish hand labor based on the production of leather goods, tourism and the economy of the country to contribute to the different application areas and with features such as important. One of the most important uses of leather is shoes. In the past, almost all of Anatolia, produced in co-production features and showing handmade shoe production in many places no longer in the machine has succumbed to become, a few provinces, but a small number of artisans through condition is maintained. One of these provinces in the Black Sea region is the province of Tokat. Province is located in the interior of the Central Black Sea section. North of Samsun, Ordu to the northeast, south of Sivas, Yozgat to the southwest, west: Amasya province is surrounded by. Today the functions of daily life that disappeared for lost or do not yet function without changing the use, documentation of the crafts and products is gaining importance with the transfer of future generations. In this study, the examination and documentation of limited production of sandal is aimed. Sandal used in the construction tools, manufacturing process and product manufacturers about the types of information provided, supported with photographs has been compiled.

Keywords
Tokat, handcraft, leather hendcraft, rawhide sandal.