Kültür ve Düşünce Adamı Olarak Falih Rıfkı Atay
(-
)
Yazar
|
:
Mustafa Oral
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
Baskı Yılı |
:
2010
|
Sayı |
:
62
|
Sayfa |
:
28-40
|
1766 945
|
Özet
Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e geçiş sürecinde iktidara yakın organik aydınlar arasında
seçkin bir konumu bulunan gazeteci yazar Falih Rıfkı Atay, Talat Paşa’dan Cemal Paşa’ya,
Atatürk’ten İnönü’ye kadar her dönemin iktidar çevresinde kabul edilmiş, bu kimliğiyle her
dönemin ideolojik ve kültürel söylemini açıklayıp anlatmaya çalışmıştır. Bu geçiş sürecinde bir
yazar olarak bağımsız kalabildiği ve İstanbul’dan Anadolu kurtuluş hareketine açık destek verdiği
Mütareke dönemi dışında her zaman iktidarın adamı olmuştur. Halkçı bir söylem kullanmış
olmakla birlikte toplumu mistik ve miskin bir duruma sokan çeşitli etkileri saptayıp bunlarla
savaşımı kendine görev bilmiş bir aydındır. Osmanlı/Türk toplumunun gerilik nedenleri arasında cehaletin başat konumda olduğuna inanmış, bunun içinse toplumu aydınlatmayı kendine görev
saymıştır. Bu nedenle yazılarında sade dille, halkın diliyle yazmanın önemini, Latin harflerinin ve
Laiklik ilkesinin Türk toplumu açısından işlevini vurgulamıştır. Falih Rıfkı’nın bizde en üretken
ve en verimli olduğu alan ise dünyanın dört bir yanına yaptığı seyahate ilişkin eserleridir.
Anahtar Kelimeler
Falih Rıfkı Atay, Atatürk, Türkçe, Cemal Paşa, Talat Paşa.
Abstract
Falih Rıfkı Atay, a writer and a journalist who had an elite position among organic
intellectuals close to government during transition process from constitutional monarchy to
republic, was embraced by every ruler as Talat Pasha, Cemal Pasha, Atatürk and İnönü. He tried
to explain ideological and cultural saying of every period with that identity. He was always a man
of government except when he remained independent as a writer during that transition process
and Mütakere? period when he supported openly Anatolia liberation movement in İstanbul.
Although using a populist saying, Atay determined various effects that made society mystic
and miserable and made his duty and mission fighting with them. He believed illiteracy was the
first reason that made Ottoman/Turkish society backwards among many. And he emphasized
the importance of using a elegant language, a language of people and the function of secularism
principle and Latin alphabet in terms of Turkish society in his works. The field that made him
productive and fertile for us is works about his journeys around world.
Keywords
Falih Rıfkı Atay, Atatürk, Turkish, Cemal Pasha, Talat Pasha