Mizah, Tanrı ’dan Bir Armağan Mı Yoksa Şeytanın Getirdiği Bir Ceza Yöntemi Mi? Sosyal Normlarin Cezalandırma Yaptırımı Boyutunda Ameri-Kan Kültüründe ‘Sosyal Ceza Olarak Gülme’
(Is Humor a Gift From God Or a Way of Punishment From Satan? ‘Laughter As a Social Puni Shment’ As a Sanction of Punishment of Social Norms in American Culture )

Yazar : Gülin Öğüt Eker    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2017
Sayı : 92
Sayfa : 49-62
5079    2383


Özet
Acımasızlıktan haz alma duygusuyla yaratılan insan, mizahı, olumlu bir pekiştireç aracı mı yoksa olumsuz bir ceza yöntemi olarak mı kullanır? Bu sorunun cevabını endokronolojik sistem üzerinden analiz eden gelotoloji (gülme bilimi), özelde gülmenin, genelde mizahın, insan vücudundaki etkilerini araştıran fizyolojik ve psikolojik bir çalışma disiplinidir. Gündelik hayat içinde, yüzey yapıda, ciddiyetten uzak, eğlenceli, hoş ve önemsiz olarak algılanan mizahın kökeni, insanlık kültür tarihinde, derin yapıda, bilinenin aksine, fiziksel kusurlar, ruhsal bozukluklar, bayağılık, acımasızlık ve gaddarlık gibi olumsuz temellere dayanmaktadır. Bu makalede, negatif mizahın insan psikolojisi üzerindeki tartışılmaz iktidarı, 1600’lı yıllarda Yeni Dünya olarak keşfedilen Amerika Birleşik Devletleri’ne yerleşen göçmenlerin mizah anlayışlarından hareketle, 1840’lı yıllarda Mormon kilisesi liderlerine takılan lakaplardan Amerika’daki müzik, askerî, siyasî, edebî ve gösteri sanatları gibi farklı alanlardaki veriler üzerinde analiz edilecektir. Mizahın temel alanlarından olan etnik mizahın, ‘farklı etnisitedekileri değersizleştirme ve kendi varlığını üstün gösterme’ algısı üzerine hazırlanan makalede, Yeni Dünya yerleşimcilerinin, etnik grupların kimliklerini belirlemede karşıtlıkları asli kriter olarak görerek Üstünlük Kuramı üzerinden, kendinden olmayanı küçümseme, aşağılayarak değersizleştirme felsefesiyle negatif mizahın kullanıldığı tespiti üzerinde durulacaktır. Mizaha yüklenen farklı hatta birbirine zıt anlamlar, Amerikan kültürel dokusu içinde negatif ve pozitif mizah paradoksu çerçevesinde ‘sosyal ceza’ olarak gülme’, sosyal normların ‘teşhir edilmek, alay objesi olmak, eleştirilmek, suçlanmak, reddedilmek, dışlanmak, yargılanmak, aşağılanmak’ gibi cezalandırma yaptırımları boyutuyla ele alınacaktır. Araştırmada, bilişsel algılama olan mizah ve mizahın fiziksel göstergesi gülme eylemi, toplumsal yapının belirleyici unsuru şeklinde ‘sosyal cezaların zaman ve mekân sınırsızlığı’ boyutuyla değerlendirilecektir. Amerikan tarihinden örnekleme yöntemiyle seçilen veriler, Üstünlük Kuramı perspektifinden hareketle mizah eylemini gerçekleştiren kişinin, benliğini rakiplerinden daha üstün görme ve benlik algısını tescilleme duygusundan kaynaklandığını ortaya koyacaktır. Makalenin sonunda, pozitif mizahın Tanrı’dan bir armağan, negatif mizahın ise, şeytanın getirdiği bir ceza yöntemi olduğu düşüncesine ulaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler
Amerika; etnik mizah; sosyal ceza; negatif mizah; sosyalnormların cezalandırma yaptırımı

Abstract
Does the person created with the sensation of ruthless pleasure use humor as a positive reinforcement tool or a negative method of punishment? Gelotology (laughing science), which analyzes the answer to this question through the endocrinological system, is a discipline of physiological and psychological research that investigates the effects of smile in particular and the effects of humor on the human body in general. The root of humor which is perceived as lacking seriousness, pleasant, enjoyable and unimportant in daily life, in the surface structure, on the contrary to common belief is based on negative backgrounds such as physical defects, mental disorders, vulgarity and cruelty in the history of human culture. In this article, the undisputed power of negative humor on human psychology, based on the humorous insights of immigrants settled in the United States which was discovered in the 1600s as a New World, will be analyzed on the data in different fields such as the nicknames of the Mormon Church leaders in 1840, music, military, policy, literature and the performing arts of America. In the article that is based on the ‘disqualification of different ethnicities and showing their own superiority’ perception of ethnic humor, which is one of the main areas of humor, the finding that New World settlers’ usage of negative humor with the philosophy of subjugating and diminishing the non-self by means of Superiority Theory as the main criterion in determining the identities of ethnic groups will be focused. Different and even opposite meanings laid upon humor, laughing as ‘social punishment’ within the negative and positive humor paradox in American cultural texture will be dealt with as punishment sanctions, such as being exposed, being a subject of ridicule, being criticized, being accused, being rejected, being judged and being humiliated. In the research, the act of laughing, which is the cognitive perception of humor and the physical display of humor, will be evaluated in terms of ‘time and space infinity of social punishments’ as a determinant element of social structure. The data selected by random sampling from American history will reveal that the person who performs the humorous act with the perspective of the Theory of Superiority does so with the sense of superiority of the self and superiority of self-perception. At the end of the article, the verdict of positive humor’s being a gift from God, and negative humor’s being a method of punishment brought by the devil will be reached.

Keywords
America; ethnic humor; social punishment; negative humor; sanction of punishment of social norms