Rica Ediminin Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenenler Tarafından Kullanımları
(Uses of Request Act by Learners of Turkish as a Foreign Language
)
|
Yazar
|
:
Derya Yaylı
- Hatice Altun Alkan
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
99
|
|
Sayfa |
:
521-538
|
 1875  1012
|
Özet
Bu çalışmanın amacı, Austin ve Searle tarafından oluşturulan Söz Edimleri Kuramı doğrultusunda, rica söz edimlerinin farklı bağlamlar karşısında Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenler tarafından kullanımlarını tespit etmektir. Bu çalışmada betimsel modelde nitel bir araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmada 75 birinci dil Türkçe konuşuru ve 262 ikinci dil Türkçe konuşurunun oluşturduğu iki örneklem grubundan veriler uygun örnekleme yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın verileri Söylem Tamamlama Testi aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmanın probleminin çözümlenmesinde Blum-Kulka ve Olshtain’in sınıflandırmasında yer alan Blum-Kulka’nın oluşturduğu rica stratejilerinden faydalanılmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarına genel olarak bakıldığında birinci dil Türkçe konuşurlarının rica etme ediminin izin/onay isteme ve bilgi alma alt ulamlarında ikinci dil olarak Türkçe öğrenenlerden farklı stratejileri kullandıkları, ancak eylem isteme alt ulamında genellikle aynı stratejileri tercih ettikleri görülmüştür. Bunun yanında kişiler arası ilişkinin, yaşın ve toplumsal statünün, dilsel yetinin birinci dil olarak Türkçe konuşurlarda verilen yanıtları daha çok etkilediği de elde edilen sonuçlar arasındadır.
Anahtar Kelimeler
edimbilim, Türkçe öğretimi, söz edimler, rica söz edimi
Abstract
The aim of this study was to determine the uses of request speech acts in different contexts by those learning Turkish as a foreign language, in the light of the Speech Act Theory developed by Austin and Searle. This study has a qualitative research design in a descriptive model. In the study, data from two sample groups consisting of 75 first language Turkish speakers and 262 second language Turkish speakers were collected by appropriate sampling. The data of the study were collected by the Discourse Completion Test. In the analysis of the sub-problems of the study, Blum-Kulka's request strategies, which are included in Blum-Kulka and Olshtain's classification, were used. When the results of the study were examined, it was seen that the second language Turkish speakers used request speech act in situations they face for the first time or rarely, and that the first language Turkish speakers chose to use request speech acts rather based on their intuition, grammar knowledge or language transfer. Evaluating the results obtained in this research in general, the first language Turkish speakers who learned Turkish as the mother tongue used different strategies than those learning Turkish as a second language in the permission/approval and information request subcategories of request speech acts but tended towards the same strategies in general in action request subcategories. In addition, it was seen that the interpersonal relationship, age, social status, and linguistic ability affected the responses frequently in the first language Turkish speakers whereas they did not adequately affect the responses in the foreign students given that the relationship or status was not fully known.
Keywords
pragmatics, Turkish language teaching, speech acts, request speech act