Alevi İnancında Can, Ruh Kavramı ve Nefsin Eğitimi
(Education of the Nafs in the Context of Spritand Soul in Alawi Faith )

Yazar : İbrahim Gül    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2021
Sayı : 105
Sayfa : 211-228
1456    1417


Özet
Ruh, can ve nefis sözcükleri insanın zihnini meşgul eden kavramlardır. Bu konuda bazı araştırmalar yapılmış olmasına rağmen bu kavramların mahiyeti tam olarak anlaşılmamıştır. Bu çalışmanın amacı, ruh, can ve nefis kavramlarını ele alarak açıklamaktır. Bu araştırmada söz konusu kavramların İslam-Alevi inancına ve kaynaklarında nasıl ele alındığına ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.Bunun için bazı Alevi klasikleri incelenmiştir. Bu yönüyle düşünüldüğünde, araştırma kaynak taramaya dayalı bir çalışmadır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, ruh ve can karmaşık kavramlardır. Bu konuda insana çok az bilgi verilmiştir. Can ve ruh çoğu zaman birbirinin yerine kullanılan kavramlardır. Nefs, insanı kötü işler yapmaya sürükleyen duyguları ifade eden bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsan, aklını ve iradesini kullanarak nefsin isteklerine engel olabilir. Yani bir bakıma her insan nefsini eğitebilir. Nefsin eğitimi ise daha çok tasavvufun konu alanına girmektedir. Alevi inancında nefsini eğiten insan,kâmil insan olarak bilinir. Kamil insanın hiçbir zaman canı ölmez. Ölen ancak onun bedenidir. Bu çalışmada, Alevi klasiklerinde can, ruh ve nefs kavramlarına bir açıklık getirilmeye çalışılırken bir bakıma İslam-Sünni mezhepleriyle de bir karşılaştırılması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler
Alevi inancı, can, ruh, nefs, nefsin eğitimi

Abstract
Spirit, soulandnafswhichareexquisitewordshavebeenregarded as importantphilosophicalforhumans. Althoughsomeresearch has beendone on thissubject, thenature of theseconcepts is not fullyunderstood. Thepurpose of thisstudy is toexplaintheconcepts of soul, spiritandnafs (id in freudian sense). Inthisstudy, theexplanations of theIslamic-Alevi beliefsandtheirsourcesregardingthisissuearegiven. Forthis, some Alevi classicshavebeenstudied. Theresearch is based on theliteratürereview. Accordingtothefindingsobtainedfromthestudy, it is inferredthatspiritandsoul can be regarded as complexconcepts. Verylittleinformation has beengiventoman on thissubject (by Allah). Spiritandsoulareoftenusedinterchangeably. Nafsemerges as a conceptthatleadpeopleto do badthings. Byusing his mindandwill, man can controlthedesires of the self. So, in a way, everyperson can traintheirnafs (id). Theeducation of thenafs is mostly in thesubjectarea of Sufism. Thepersonwhoeducates his nafs (id) in the Alevi faith is known as an excellentperson (insan-ı kamil). Such a person’sspiritneverdies. Thedeceased is only his body. Inthisstudy, whiletryingtoclarifytheconcepts of spirit, soulandnafs in Alevi classics, a comparison has beenmade in a waywiththeIslamic-Sunnisects.

Keywords
Alevi faith, spirit, soul, nafs, education of nafs