Bir Çözümleme Yöntemi Olarak Sanatta Göstergelerarasılık
(The Intersemiotics as a Method of Art Analysis )

Yazar : Kubilay Aktulum    
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2021
Sayı : 107
Sayfa : 661-686
1489    830


Özet
En az iki yazınsal metin arasındaki alışverişleri belirtmek için kullanılan metinlerarasılık kavramını yeni adlandırmalarla sanatın diğer biçimlerinde kullanabiliriz: örneğin, metinlerarasılık yanında resimlerarasılık, medyalararasılık, müziklerarasılık, sinemalararasılık, fotoğraflararasılık vd. Söz konusu adlandırmalar günümüzde yazın dışında başka alanlarda sıklıkla kullanılmaktadır. Bu adlandırmalara bağlı olarak, yenidenyazma, yenidenresmetme gibi kavramları alıntı, yansılama, öykünme, bilinçli esinlenme vb. kavramlarla, sanatın diğer biçimleri konusunda da kullanabiliriz. Böylelikle, Genette’in Palimpsestes adlı yapıtında önerdiği tiplemeyi dönüştürerek sanatın diğer alanlarında kullanmayı öneriyoruz. Örneğin, resim alanında resimlerarasılığın değişik biçimlerinden, dolayısıyla, iki ayrı gösterge dizgesi arasındaki alışverişleri belirtmek için kullanılan resimsel aşkınlık biçimleri konusunda yeni bir tiplemeden söz edebiliriz. Buna göre değişik göstergelerarasılık biçimlerinden söz edilebilir.. Bunlar yazınsal bir dizgenin başka bir göstergeler dizgesine aktarımı olabileceği gibi, tersine bir yönelimde de gerçekleşebilir. Göstergelerarasılık yazınsal metinleri olduğu kadar değişik sanatsal biçimlerin aralarındaki alışverişleri çözümlemeye dayanan bir yöntem ortaya koyma çabasıdır. Bu çalışmada bir çözümleme yöntemi olarak sanatın değişik biçimlerinde göstergelerarasılığın kullanımına ve kimi kavramlarına yönelik tanımlamalar yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler
metinlerarasılık, göstergelerarasılık, dönüştürme, Genette, palimpsestes

Abstract
It is possible to use the concept of intertextuality which shows the exchanges between one or more literary texts, with new names in the other forms of art: for example, intertextuality, interpicturality, intermediality, intermusicality, intercinema, intertheatrality, interphotography etc. they are used nowadays frequently in the other fields of art apart from the literature. We can also use the concepts of rewriting, repainting compared to these aforesaid concepts or quote, parody, pastiche, inspire (consciously, of course) etc. for any form of art. I can use thus, by transforming it, the typology suggested by Genette in his Palimpsests, in the field of other forms of art. For example, in the field of painting, I can speak, about various forms of interpicturality, thus propose a new typology of the forms of transpicturality. So I can distinguish several types of intersemiotic transposition which consists in the passage of a literary text to another system of signs, nonverbal and vice versa: this form would work, in fact quite the opposite direction: I can talk about a transition from a painting or a piece of music into a literary text. The intersemiotic offers tools to analyze literary texts in an interdisciplinary perspective.

Keywords
Intertextuality, Intersemiotics, transformation, Genette, palimpsestes