Kalıtsalcılık-Çevrecilik Tartışması Bağlamında Lenneberg’ in Dil Kuramı ve Kritik Dönem Varsayımı
(Lenneberg’s Theory Of Language And Critical Period Hypothesis within the Context of Nature-Nurture Debate
)
|
Yazar
|
:
Özay Önal
|
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
94
|
|
Sayfa |
:
|
 5866  2469
|
Özet
Nature-nurture tartışması, doğum öncesinden getirilen kalıtsal özelliklerin mi (nature) yoksa ve çevrenin mi (nurture) bireyin bilişsel gelişiminde etkin olduğu üzerinedir. Kalıtsalcılar doğum öncesinden getirilen özelliklerin gelişimde başat olduğunu ileri sürerken, çevreciler gelişimin sosyal ve fiziksel çevreden beslendiğini savlar. Bir kalıtsalcı olan Lenneberg, Dilin Biyolojik Temelleri adlı kitabında sunduğu kuramında, dil yetisinin ortaya çıkmasını sağlayan insan fizyolojisindeki evrimsel değişim; biliş-dil ilişkisi; dilin doğası ve anadili edinimini yöneten biyolojik süreçler gibi başlıkları, insan (ve hayvan) fizyolojisine dair ağırlıklı olarak ölçmeye dayalı gözlemsel bulgular ışığında açıklamaya çalışmıştır. Kuramının önemli ve tamamlayıcı bir parçasını Kritik Dönem Varsayımı oluşturur. Varsayıma göre, çocuklarda sağlıklı anadili edinimi ancak ergenliğin başlangıcı olan 12 yaşına kadar gerçekleşebilir. Bu evreden sonra beyin esnekliği azalır ve işlevsel yanallaşma tamamlanır. Lenneberg’in dil kuramını izleyen neredeyse yarım asırlık süreç içinde çoğu çevrecilik odaklı yeni kuramlar geliştirilmiş, zihnin çalışma ilkelerine dair yeni bulgulara ulaşılmıştır. Ancak, Lenneberg’in yaptığı kimi saptamaların esasen kalıtsalcılık karşıtı duruş sergileyen kesimlerce de dikkate değer bulunduğu görülmektedir. Dolayısıyla, Lenneberg’in kendinden sonraki biliş ve dil çalışmalarına önemli bir zemin hazırladığı söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
dilbilim, ruhdilbilim, beyin, biliş, anadili, edinim, ulamlaştırma,
Abstract
Nature-nurture debate is on whether the genetics or the environment is dominant in human’s cognitive development. While nativists claim that the inherited features are important in human cognitive development, the environmentalists claim that development is through social and physical experience. In his book, Biological Foundations of Language, Lenneberg, as a nativist, theorizes on what evolutionary features give rise to language skill in human physiology, cognition-language relationship, the nature of language and biological background of mother tongue acquisition. An integral part of the theory is Critical Period Hypothesis in which Lenneberg claims that language acquisition is only possible until the age of 12, which marks the beginning of puberty as well. After this age, brain plasticity decreases and brain lateralization is completed. Following Lenneberg’s theory new theories of cognitive and language development have been put forward and new findings have been reached. Some remarks Lenneberg made have been found noteworthy in the course of time even by the circles with opposing views. Thus, Lenneberg’s theory can certainly be thought to have contributed to later cognition and linguistic researches.
Keywords
linguistics, psycholinguistics, brain, cognition, first language, acquisition, categorization