Yeni Tarihselcilik Perspektifinden Sedat Veyis Örnek’in Düşüncesinde Türk-Japon Bağlamında Dinsel Reformlardan Biri Olarak İbadetin Türkleştirilmesi Problemi
(The Problem of Turkify the Medium of Worship as one the Religious Reforms in terms of Turkish Japanese Modernization in the Reasoning of Sedat Veyis Örnek in New Historicism Perspective
)
Yazar
|
:
Sema Demir
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
Baskı Yılı |
:
2015
|
Sayı |
:
82
|
Sayfa |
:
157-170
|
1736 911
|
Özet
Türk devrim tarihi ile ilgili yayımlanmış çalışmaların niceliği, hacmi tarihî gerçekleri değiş-
tirmez, denebilir. Ne var ki yeni tarihselcilik perspektifinden konuya bu şekilde yaklaşılır yaklaşıl-
maz hangi gerçek ve kimin gerçeği sorusuyla karşılaşılır. Bu noktada tarihin bir bilim mi ve sanat
mı olduğu hakkında bir tartışma geliştirilir. Tarihsel olgularla ilgilenmek olsa olsa vekanüvislik
olabilir. Tarih ise bir yazım ve inşa sürecidir. O vakit tarihin metinselliğinden söz etmek yanlış
değildir. Yeni tarihselcilik akımı temsilcileri tarihin de edebî metin gibi kurgusal olduğunu ileri
sürer. Geçmiş, bu bağlamda yazım süreciyle, yazarın deneyimleriyle, düşünce dünyasıyla, oku-
yucunun beklentileri ve etkisiyle tarihe dönüşür. Tarihsel bir olgu olarak Türk uluslaşmasının
bir parçası olan dinî reformlar ve özel olarak ibadetin anadilde yapılması Sedat Veyis Örnek’in anlatımında İbadetin Türkleştirilmesine dönüşür ve tarihselleştirilmiş olur. Bu makalede yazarın
Almanya Tübingen’de Eberhard Karls Üniversitesi’nde Dinler Tarihi ve Etnoloji alanında yazdığı
ve Türkçeye 1920’den 1938’e kadar yeni Türkiye’de Yapılmış Dinî, Kültürel, Sosyal Reformlar ve
Japon Modernleşmesiyle Karşılaştırılması olarak çevrilen doktara tezinin “İbadetin Türkleştiril-
mesi Problemi” kısmı yeni tarihselcilik okumaları minvalinde değerlendirilecektir. Yapılan ince-
lemeye ikinci dereceden katılan ve yeniden tarihselcilik boyutunda ele alınacak konu ise Japonya
ile Türkiye modernleşmenin dinî reformlar bağlamında karşılaştırılması olacaktır.
Anahtar Kelimeler
yeni tarihselcilik kuramı, ibadetin Türkçeleştirilmesi, Türk- Japon mo- dernleşmesi
Abstract
It can validly be claimed that the volume of literature written on the topic of the history of the
Turkish revolution cannot change the reality of the past.
When applying the perspective of new historicism on this subject, one is confronted by the
question: which and whose reality? At this point one then begins to argue about whether history
is art or science. History is not only the process of noting down details but also the process of
constructing it into multiple dimesions. In this case considering history as literature is not wrong.
Proponents of the new historicism theory consider history to be as fictional as any other text of
literature. In this interpretation, the past is treated to a transformation through the process of wri-
ting, the experience of the writer, the world view of the writer and even the nature of the audience
and turns into what is known as history. The claim of Sedat Veyis Örnek who considered that
the creation of the Turkish national unit stimulated the phenomenon of the widespread religious
reformation in which the idea of Turkish identity was equalized with the idea of Turkify the me-
dium of worship, is an example of historicism of that period of the past. This paper will analyze
the issue of Turkify the medium of worship as presented in the thesis of Sedat Veyis Örnek, en-
titled ‘Religious, Cultural and Social Reforms in Turkey between 1920-1938 and Comparison of
Turkish-Japanese Modernism’, using the lens of new historicsm. The secondary issue of analysis
treated with new historicism is the comparatives of the Turkish modernization experience with
that of the Japanese modernization experience.
Keywords
new historicism, the issue of Turkify the medium of worship, comparison of Turkish-Japanese Modern