Türkçede Sözvarlığı, Anlam ve Yapıyla İlgili Yeni Gelişmeler
(New Lexical, Semantic and Structural Developments in Turkish )

Yazar : Mehmet Kara   - Ersin Teres  
Türü : Araştırma Makalesi
Baskı Yılı : 2013
Sayı : 73
Sayfa : 81-104
1537    895


Özet
Hayat yenilendikçe, bütün dillerde yeni kelime ve kavramlar ortaya çıkmaya başlar. Bunlar; bir yandan tek başlarına dil içinde tutunmaya çalışırlarken, bir yandan da dilin değişik öğeleriyle ilişkiler kurarlar. Bu ilişkiler ne kadar büyük derinlik kazanırsa, ilgili kelime ve kavramların dile yerleşmeleri de o oranda güçlü olur. Aynı durum Türkçe için de söz konusudur. Her dil gibi Türkçe de değişik yollarla ses ve yapısını, sözvarlığını, cümle özelliklerini geliştirme eğilimindedir. Bu; kimi zaman bir kelimenin taşıdığı anlamın çeşitli sebeplere bağlı olarak değişmesi veya yeni kelime ve kavramların dile girmesiyle, kimi zaman da eklerde ve cümle yapılarında görülen değişikliklerle kendini göstermektedir. Bu makalede; son otuz yıl içinde Türkçenin değişik yönlerden gelişimi; yapı, anlam ve sözvarlığı bakımından kaydettiği değişmeler ele alınacaktır. Temel başlıklar altında, Türkçede eskiden beri var olup da anlam genişlemesine uğrayan kelimeler; yeni ortaya çıkan basit kelime, birleşik kelime, terim, deyim ve ibareler; tercüme yoluyla meydana getirilen kelimeler; dil içi imkânlardan faydalanılarak ortaya konulan yeni tamlama ve deyimler; teklik 3. kişi iyelik ekindeki hareketlilik ele alınacaktır. Bu başlıklar da kendi içlerinde çeşitli alt başlıklara sahiptir. Makalede ayrıca bütün bu gelişme ve değişimlerin sebepleri üzerinde elden geldiğince açıklamalar yapılacaktır. Anlam sıklıklarının artması veya azalması, geçici kelimelerin durumu; makalede ele alınan bir diğer husustur.

Anahtar Kelimeler
Türkçe, sözvarlığı, anlam genişlemesi, geçici kelimeler, uç veren kelimeler.

Abstract
New words and terms in all languages begin to emerge for the life. These words and terms are included in language separately and they also make contact with various elements of the language. As the depth of these relationship increases, these words and terms settle in the language more easily. The same applies to Turkish. As all languages, Turkish has an inclination for developing its phonology and structure, vocabulary and syntactic features. This is sometimes noticed with the changes in the meaning of a word due to various causes or with the new word or terms that come into that language. It also shows itself through the changes in the affixes and the structures of the sentences This paper is concerned with the development of Turkish over the last three decades and some new lexical, semantic and structural changes in it. Under the main headings, it is discussed some words which take semantic extension, new words, compounds and terms of recent vintage, terms, idioms and phrases, new words made by translation, new propositional phrases and idioms made by using the internal facilities of language, mobility in possessive suffix of third person. These subtitles include some different subtitles in themselves. Besides, the reasons of this progress and change are going to be analyse in this paper. Increasing and decreasing of frequency of meaning and the status of provisional words are the other issues in this paper

Keywords
Turkish, vocabulary, semantic extension, words and terms of recent vintage, pointed words.