Plautus’un “Amphitryon” Adlı Eseri ile Molière ve Heinrich Von Kleist Uyarlamalarında Metinlerarasılık
(-
)
Yazar
|
:
Medine Sivri
- Ayşegül Ciner
|
|
Türü |
:
Araştırma Makalesi
|
Baskı Yılı |
:
2010
|
Sayı |
:
63
|
Sayfa |
:
127-154
|
1739 950
|
Özet
Çalışmanın amacı, Plautus’un “Amphitryon” adlı eserinin Molière ve Kleist tarafından
nasıl uyarlandığını irdelemek, uyarlama sırasında yapılan değişiklikleri inceleyerek yazıldıkları
döneme, kültüre ve topluma ait ne gibi izler taşıdığını ortaya koymaktır. Antik dönemde yazılmış
bu eser 17. ve 18. yüzyılda yeniden ele alınarak uyarlanmıştır. Bu yüzden çalışma, metinlerarasılık
yöntemini kullanmayı gerektirmektedir. “Amphitryon” bir mitostan yola çıkılarak yazılmış bir
oyundur. Uyarlamalarda ise bu kurgu hiçbir şekilde değiştirilmemiştir. Amphitryon karakter
bakımından hep aynı özellikleri sergilerken, etrafındaki oyun kişilerinin dönem geçtikçe daha
baskın karakterler olarak ortaya çıkması en çarpıcı unsur olarak görülmektedir. Özellikle
Zeus’un masum suçludan, hırslı ve zalim bir suçluya dönüşü bunun en açık örneğidir. Eser farklı
dönemlerde yeniden yazılmış olsa da ana konusu, kahramanları, işlenen motifler aynı şekilde
okuyucuya sunulmuş; yalnızca bazı motifler, karakterlerin bazı özelliklerinde değişiklikler
yapılmıştır ki bu, dönemin şartlarının gerektirdiği bir yeniliktir. Sonuç olarak iki yazar da her
ne kadar kendi dönemlerindeki tiyatro anlayışlarına, etkilendikleri akımlara bağlı kalmaya
çalışsalar da ana metinden kopamamışlardır.
Anahtar Kelimeler
Amphitryon, Molière, Kleist, metinlerarasılık, uyarlama
Abstract
The aim of this paper is to analyse how Molière and Kleist adapted Plautus’s “Amphitryon”
to study the changes made during this adaptation and to present the traces of periods when the
plays were written, and their cultural and social characteristics. This play written in the Antiquity
was rewritten and adapted in the 17th and 18th centuries. Intertextual method has been used in
this study. Amphitryon is a play adapted from a myth and in the three plays adapted the structure
was never changed. In the adapted plays Amphitryon has always the same characteristics as a
character, but the other characters have gradually become more dominant in the plays adapted.
Especially, Zeus’s becoming an ambitous and a cruel criminal from being an innocent offender
is an outstanding example. Although “Amphitryon” was rewritten in different periods, its main
theme, characters and motifs were presented to the readers in the same way. However, some
motifs and some features of the characters have been subject to some changes, which is required
by the social and cultural conditions of the periods plays were written. As a result, it has been
observed that both Molière and Kleist have followed the main characteristics of “Amphitryon”
though they have adopted the notions of theatre in their own periods.
Keywords
Amphitryon, Molière, Kleist, intertexuality, adaptation